Theo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) TP HCM, giai đoạn từ tháng 1-2020 đến tháng 6-2024, tổng số lao động ở thành phố đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng là 25.763 người. Các thị trường được người lao động (NLĐ) chọn đi làm việc là Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), với 4 nhóm ngành nghề: sản xuất chế tạo, xây dựng, nông nghiệp, thuyền viên. Thu nhập bình quân từ 15 - 28 triệu đồng/người/tháng.
Bao nhiêu tuổi được đi xuất khẩu lao động?
Tại khoản 2 Điều 3 Luật Người lao động Việt Nam đi làm ở nước ngoài theo hợp đồng 2020 có quy định như sau:
Tại Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định về người chưa thành niên như sau:
Như vậy, xuất khẩu lao động có thể hiểu là người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và độ tuổi được đi xuất khẩu lao động là từ đủ 18 tuổi trở lên. Người chưa thành niên (chưa đủ 18 tuổi) sẽ chưa được đi xuất khẩu lao động.
Bao nhiêu tuổi được đi xuất khẩu lao động? Có mấy hình thức đưa người lao động Việt Nam đi xuất khẩu lao động? (Hình từ Internet)
Có mấy hình thức đưa người lao động Việt Nam đi xuất khẩu lao động?
Tại Điều 5 Luật Người lao động Việt Nam đi làm ở nước ngoài theo hợp đồng 2020 có quy định về các hình thức người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng như sau:
Như vậy, các hình thức đưa người lao động Việt Nam đi xuất khẩu lao động bao gồm:
- Hợp đồng đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài ký với đơn vị sự nghiệp để thực hiện thỏa thuận quốc tế;
- Hợp đồng hoặc thỏa thuận bằng văn bản về việc đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài ký với doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân;
- Hợp đồng lao động do người lao động Việt Nam trực tiếp giao kết với người sử dụng lao động ở nước ngoài.
Người lao động phải thông báo trước bao nhiêu ngày cho cơ quan đăng ký cư trú nơi trước khi đi làm việc ở nước ngoài?
Tại khoản 2 Điều 6 Luật Người lao động Việt Nam đi làm ở nước ngoài theo hợp đồng 2020 có quy định quyền, nghĩa vụ của người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng như sau:
Như vậy, người lao động phải thông báo cho cơ quan đăng ký cư trú nơi trước khi đi làm việc ở nước ngoài trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhập cảnh.
Ngày 09/7/2015,TAND tỉnh Thừa Thiên Huế, xét xử sơ thẩm vụ án hình sự về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” đối với bị cáo Trần Thị Thanh Phương (SN 1959, thường trú tại Tiểu khu 5, thị trấn Mộc Châu, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La).
Theo cáo trạng, năm 2008, Trần Thị Thanh Phương, nguyên Giám đốc Chi nhánh Công ty cổ phần du lịch Hà Tây tại Hà Nội nay là Cơ sở đào tạo lao động xuất khẩu và nhân lực Quốc Tế (Giám đốc Chi nhánh Hà Nội) dùng Hợp đồng cung ứng lao động số 01/2007/HATTOCO- VIETVANDA và Quyết định của Giám đốc Cty CPDL Hà Tây số 188/QĐ-XKLĐ, ngày 05/10/2007, đã hết giá trị sử dụng, liên kết với Lê Minh Toàn (tức Lê Xuân Vàng - Trưởng Văn phòng LOD Huế, thuộc Công ty Cổ phần Hợp tác lao động nước ngoài của Bộ Giao thông vận tải, để tuyển 60 lao động tại Thừa Thiên Huế đi XKLĐ tại Cộng hoà Séc.
Theo thoả thuận giữa Phương và Toàn, khi lao động được xuất cảnh thì Phương trả cho Toàn phí tạo nguồn 300USD/01 lao động, vì vậy, Toàn đã tuyển lao động theo yêu cầu của Phương.
Tháng 01/2008, mặc dù không có Hồ sơ xuất khẩu lao động được cấp phép theo đúng quy định nhưng Phương và Toàn vẫn tiến hành ký thoả thuận tham gia chương trình đi XKLĐ tại Cộng hoà Séc với 60 lao động tại các tỉnh TT- Huế, Quảng Bình, Quảng Nam và Đắk Lắk.
Trên cơ sở thoả thuận đã ký, trong các ngày 21, 22 và 26/01/2008, Phương đã tiến hành thu tiền đợt 1, mỗi lao động phải nộp 16.000.000 đồng. Tổng số tiền Phương thu của 60 lao động là 672.000.000 đồng và 12.000 USD.
Tháng 9/2008, Phương (đại diện cho Chi nhánh Hà Nội) ký Hợp đồng đi làm việc có thời hạn tại Cộng hoà Séc với 60 lao động. Đồng thời, cấp cho 60 lao động này Giấy xác nhận tuyển dụng lao động, để người lao động làm thủ tục vay vốn tại các Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội (NHCSXH).
Tháng 10/2008, Chi nhánh Hà Nội thông báo cho các lao động nộp tiền đợt 2 mỗi người thêm 30.000.000 đồng để làm Visa và mua vé máy bay đi Cộng hoà Séc.
Mặc dù không có lao động nào được tuyển có Visa nhập cảnh và lưu trú tại Công hoà Séc, nhưng để Ngân hàng chính sách xã hội giải ngân và chuyển tiền vay vốn của người lao động cho mình, nên trong các ngày 05 và 08/11/2008, Phương đã liên tục ký 03 Công văn gửi các Phòng giao dịch NHCSXH, với nội dung hoàn toàn giả tạo, có danh sách lao động kèm theo đã trúng tuyển đi XKLĐ có thời hạn tại Cộng hoà Séc, đã có Visa và dự kiến lịch xuất cảnh (lịch bay).
Nhận được 03 Công văn nêu trên, Phòng giao dịch NHCSXH đã giải ngân cho các lao động. Sau khi nhận tiền vay, các lao động đã nộp mỗi người 30.000.000 đồng cho Chi nhánh Hà Nội.
Ngày 25/11/2008, Chi nhánh Hà Nội thông báo cho 60 lao động đã ký đi lao động tại Cộng hoà Séc chuyển sang thị trường Cộng hoà Slôvakia, với lý do tình hình cấp Visa vào Cộng hoà Séc gặp khó khăn.
Do chờ đợi thời gian quá lâu, nghi ngờ khả năng đưa đi xuất khẩu lao động của mình bị Chi nhánh Hà Nội lừa, nên nhiều lao động đã trực tiếp đến Chi nhánh Hà Nội và Văn phòng LOD Huế để đòi lại số tiền đã nộp.
Sợ bị bại lộ việc làm sai trái của mình, Phương đã chi trả cho 15 lao động với tổng số tiền là: 155.200.000 đồng và 6.000 USD; đồng thời chuyển vào cho Toàn số tiền 662.000.000 đồng, nhờ Toàn trả lại tiền cho người lao động. Tuy nhiên, Lê Minh Toàn mới chỉ trả lại cho 14 lao động, với tổng số tiền là: 224.000.000 đồng. Do đó, các lao động đã làm đơn tố cáo vụ việc với cơ quan chức năng.
Qua xác minh của cơ quan điều tra tại Công ty CPDL Hà Tây: Năm 2008, Công ty CPDL Hà Tây không giao cho Chi nhánh Hà Nội thực hiện hợp đồng cung ứng lao động nào đã được Cục QLLĐNN cấp Phiếu trả lời và đang có hiệu lực để đưa lao động đi làm việc tại Cộng hoà Séc và Slôvakia.
Như vậy, tổng số tiền Phương đã chiếm đoạt của 60 lao động là 1.742.027.000 đồng, nhưng Phương đã trả lại cho các bị hại 476.112.200 đồng và ngày 26/6/2015 bị cáo Phương tác động gia đình đã nộp thêm 10.000.000 đồng để khắc phục hậu quả cho những người bị hại. Tổng số tiền bị cáo Phương còn nợ chưa bồi thường cho các bị hại là: 1.298.525.000 đồng.
Đối với số tiền 422.000.000 đồng do Phương chuyển khoản cho Lê Minh Toàn nhờ trả cho người lao động, nhưng Toàn không trả, ngoài ra, có 17 lao động trình bày việc mình có nộp tại Văn phòng LOD Huế do Toàn thu với tổng số tiền là 362.000.000 đồng và 6000 USD. Việc thu này Phương không biết và không uỷ quyền cho Toàn thu hộ khoản tiền nào của người lao động.
Xét thấy, đây là các hành vi độc lập của Toàn, không liên quan trực tiếp đến hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của Phương trong vụ án này, do đó, cơ quan điều tra tách ra khỏi hồ sơ vụ án để tiếp tục điều tra Toàn.Căn cứ lời khai của bị cáo tại phiên tòa là phù hợp với lời khai của những người bị hại, và lời khai của người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan cùng các chứng cứ tài liệu có trong hồ sơ vụ án. Hành vi của bị cáo là rất nguy hiểm cho xã hội, gây ảnh hưởng xấu đến trật tự trị an tại địa phương.
Nhưng xét thấy, bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải về hành vi phạm tội của mình, đã bồi thường trả lại tiền cho một số bị hại, bố mẹ bị cáo đều là người có công với nước. Vì vậy, HĐXX tuyên phạt bị cáo Phương 11 năm tù, buộc bị cáo phải bồi thường số tiền đã chiếm đoạt chưa trả cho những người bị hại theo yêu cầu của những người bị hại.
Số người đi làm việc ở nước ngoài vượt kế hoạch
Người lao động đi làm việc ở nước ngoài có thu nhập cao hơn so với cùng công việc trong nước; lại có đóng góp đáng kể vào nguồn ngoại tệ của đất nước, tăng tích lũy và cải thiện đời sống bản thân và gia đình. Bên cạnh đó, người lao động còn được nâng cao tay nghề, tự tích lũy được kinh nghiệm làm việc, kỹ năng nghề nghiệp, ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong công nghiệp và trình độ ngoại ngữ, thái độ làm việc và kiến thức xã hội. Hiện nay, nhiều người trẻ có mong muốn đi làm việc ở nước ngoài để thay đổi bản thân và cuộc sống gia đình.
Điều này được thể hiện rõ nhất ở việc Bộ LĐTB&XH đặt ra mục tiêu năm 2024 đưa 125.000 người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Nhưng, 10 tháng của năm 2024, các DN XKLĐ đã đưa được 130.640 người lao động đi làm việc ở nước ngoài, đạt 104% kế hoạch.
Cùng với việc nỗ lực giải quyết việc làm trong nước, TP Hà Nội cũng chú trọng giải quyết việc làm thông qua việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài.
Trong đó, việc triển khai chương trình đưa người lao động được phái cử đi làm việc tại Hàn Quốc và Nhật Bản theo chương trình FPS và IM Japan đã mang lại cơ hội việc làm tốt, thu nhập ổn định, nâng cao tay nghề, trình độ ngoại ngữ, tích lũy kinh nghiệm và kiến thức xã hội cho người lao động. Theo thông tin từ Sở LĐTB&XH Hà Nội trong 10 tháng của năm 2024, trên địa bàn TP đã có 4.034 người lao động được đi XKLĐ.
Nhiều bạn trẻ đang tìm hiểu thông tin về ngành nghề tuyển dụng của các công ty đưa người đi xuất khẩu lao động tại Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc... Ảnh: Trần Oanh
Để tạo điều kiện cho người lao động được tiếp cận với DN XKLĐ, khi Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội thực hiện các phiên giao dịch việc làm (GDVL) lưu động đều mời những DN được cấp phép tuyển dụng lao động đi làm việc ở nước ngoài tham gia.
Tại những phiên này, nhiều người lao động, học sinh, sinh viên được tìm hiểu thông tin về du học nghề, XKLĐ để có những sự chuẩn bị cho bản thân.
Vừa tìm hiểu các công ty tổ chức đưa người đi du học nghề, XKLĐ ở Phiên giao dịch và tư vấn việc làm huyện Ba Vì năm 2024, em Tạ Duy Anh - học sinh lớp 12A1 Trường THPT Trần Phú (huyện Ba Vì, TP Hà Nội) chia sẻ: "Em mong muốn sau khi tốt nghiệp THPT được đi XKLĐ ở Đài Loan (Trung Quốc), ngành Cơ khí để có thu nhập cao và học hỏi được văn hóa của nước họ. Tại phiên GDVL, em được nhân viên các công ty XKLĐ tư vấn về điều kiện cũng như những kỹ năng cần có trước khi ra nước ngoài làm việc. Em dự tính ngay sau khi thi tốt nghiệp THPT sẽ học tiếng Trung Quốc để được sớm được đi XKLĐ".
Đi làm việc ở nước ngoài có thu nhập cao
Theo thông tin từ Cục Quản lý lao động ngoài nước - Bộ LĐTB&XH, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) là 3 thị trường lao động được nhiều người lựa chọn đi XKLĐ. Chia sẻ thông tin về tuyển dụng người đi XKLĐ, anh Phan Thanh Bình - Trưởng Văn phòng đại diện Ba Vì thuộc Công ty CP Phát triển nhân lực JIS cho hay: “Mỗi tháng chúng tôi có nhu cầu tuyển dụng khoảng 100 người lao động độ tuổi từ 18 - 40 đi XKLĐ tại Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc và các nước châu Âu. Ứng viên tốt nghiệp từ THCS trở lên đều có thể tham gia làm các công việc về Cơ khí, Nhà hàng - khách sạn, Điều dưỡng; riêng ngành/nghề Quản trị kinh doanh và Kỹ sư cơ khí yêu cầu người lao động có trình độ từ cao đẳng.
Tại thời điểm này, Công ty Nhân lực Thuận Thảo đang cần tuyển nhiều người đi XKLĐ. Tại thị trường lao động Nhật Bản, người lao động có thể làm được nhiều công việc nhưng ứng viên ưu tiên lựa chọn Nhân viên nhà hàng - khách sạn, Chế biến thực phẩm, Gia công cơ khí... Đối với thị trường lao động Đài Loan, ứng viên cũng ưu tiên lựa chọn công việc trong xưởng Cơ khí. Về mức lương của người lao động làm việc tại thị trường lao động Đài Loan thấp hơn Nhật Bản một chút. Nhưng thị trường lao động Đài Loan lại được nhiều người lao động ưu tiên lựa chọn bởi không yêu cầu về tiếng và không phải chờ đợi thời gian dài.
“Mức lương làm việc ở Đài Loan tính theo tiền Việt Nam khoảng 25 đến 30 triệu đồng/tháng; lương làm việc tại Nhật Bản tầm từ 30 triệu đồng/tháng trở lên” - anh Trịnh Trung Đức là nhân viên Phòng Tuyển dụng Nhật Bản của Công ty Nhân lực Thuận Thảo cho hay.
Những người làm công tác việc làm cho biết, theo dõi thông tin thị trường lao động những năm qua cho thấy, rất nhiều người trẻ có mong muốn đi XKLĐ. Và thời điểm từ đầu năm 2024 đến nay, nhiều bạn trẻ vẫn quan tâm đến chương trình đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài.
“Trước mong muốn nhiều bạn trẻ muốn đi xuất khẩu lao động nên chúng tôi đã bố trí cho tham gia các phiên giao dịch và tư vấn việc làm do UBND huyện Ba Vì phối hợp với Sở LĐTB&XH Hà Nội tổ chức để tìm hiểu thông tin thị trường, có định hướng công việc và sự chuẩn bị về tiếng, kinh phí. Khi đến phiên, các bạn trẻ sẽ lấy thông tin XKLĐ của các DN, khi có nhu cầu thì trực tiếp liên hệ” - anh Mai Xuân Minh - Bí thư Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh xã Thái Hòa, huyện Ba Vì cho hay.
Những người lao động đi làm việc ở nước ngoài sau khi về nước trở thành nguồn lực có chất lượng, giúp lan tỏa tác phong công nghiệp, kỷ luật lao động và là cầu nối văn hóa giữa Việt Nam và quốc tế. Việc tư vấn, hỗ trợ giới thiệu việc làm cho lực lượng này góp phần cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho thị trường lao động cũng như giúp họ tiếp cận với các DN, nhất là những công ty có vốn đầu tư nước ngoài đã được Bộ LĐTB&XH, Sở LĐTB&XH Hà Nội thực hiện.
Kết quả, 12 năm qua, Trung tâm Lao động ngoài nước đã phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức gần 90 hội chợ việc làm, phiên GDVL thu hút gần 2.000 DN tham gia tuyển dụng nhiều vị trí phù hợp. Kết quả đã có trên 17.000 người lao động khi trở về nước đã được kết nối, tư vấn vào những vị trí việc làm phù hợp với mức lương khá.
Các bạn trẻ đi XKLĐ làm nghề Cơ khí ở Nhật Bản trong thời gian 5 - 6 năm sẽ có nhiều kinh nghiệm làm nghề cộng với được rèn giũa tính kỷ luật và sự chính xác. Cộng với khả năng tiếng Nhật có trình độ N3 trở lên, khi trở về nước, các bạn dễ dàng trúng tuyển công ty Nhật Bản tại Việt Nam. Nếu người lao động muốn khởi nghiệp thì mua máy móc về mở xưởng cơ khí và nhận hàng về làm. Trường hợp, người lao động sử dụng thành thạo tiếng Nhật Bản thì có thể làm giáo viên dạy tiếng Nhật cho những người có nhu cầu.
Trưởng văn phòng đại đại diện Ba Vì Công ty CP Phát triển nhân lực JIS Phan Thanh Bình
